Report Menu
All Cards
245. නොපෙනෙන රෝපණය
- කැමැත්තෙන් හෝ අකැමැත්තෙන්, අඹ ඇටයක් පැල වීමට අදාල අවම හේතූන් සකස් වූ විට අඹ ගසක් හට ගැනීමේ යාන්ත්රණය ආරම්භවේ
- අපට නොදන්වාම පස හා බද්ධ වීම, අතු රිකිලි දැමීම, මේරීම සහ විශාල ගසක් බවට පත්වීම නොනවත්වාම සිදුවේ
- නිසි කාලය එළැඹි පසු ඵල හට ගැනීම සිදුවේ. ඵල වල ස්වභාවය, හට ගන්නා වාර ගණන, බීජ වර්ගය ආදිය පාරිසරික බලපෑම් ආදී නොයෙකුත් හේතු අනුව තීරණය වේ
- කර්මයද එලෙසමය. කර්මය කොපමණ බරපතල වුවත් එසැණින් විපාක ලැබෙන්නේ නැත
- කර්මයන් සිදුකළ විට ඒවා අප නොදැනුවත්වම මේරීම සිදුවේ. කර්මය සිදුකළ මොහොතේ සිට සිදුවන්නේ එය නිසි කාලයේ නිසි ප්රමාණයෙන් විපාක ලබා දීම පිණිස අවශ්ය හේතු සකස්වීමය
- විපාකයන් ප්රමාද ලෙස හැඟුණත් කිසිදු අතපසුවීමකින් තොරව මේරීම සිදුවේ
- නියමිත ප්රමාණයෙන් මෝරා නිසි කාලයේ විපාකයන් පැමිණෙන්නේ අනපේක්ෂිත ලෙසය
- එම විපාකයන්ගේ තරම, විපාකය ලැබෙන කාලය, විපාක විදිය යුතු කාල පරාසය ආදිය සිදුකළ කර්මයේ ස්වභාවය සහ මානසික මට්ටම ආදිය මත තීරණයවේ
- මේ මොහොතේ වුවද අප කළ කර්ම අපට නොදන්වා මේරීම සිදුවේ. නිසි කාලය එළැඹුණු පසු විපාක ලබා දීම සිදුවනු ඇත. එවිට කිසිදු සමාවක් යෙදෙන්නේ ද නැත
243. දුකෙන්ම උපදින දුක
- මේ ලෝකය තුළ සැප ලෙස පවතින්නේද හඳුනා නොගත් දුකකි
- කර්ම සකස් වීම සඳහා සිත කය වචනය මූලික කරගනිමින් යමක් කළ යුතුය. සිතීම, වචනය මෙන්ම ක්රියාවන් ලෙස යම් පරිශ්රමයක් දැරිය යුතුය. පරිශ්රමය යනු දුකකි
- උදාහරණයක් ලෙස ප්රාණඝාතය, හොරකම් කිරීම, කාමයෙහි වරදවා හැසිරීම ආදී ක්රියාවන්ද දුකකි
- කිසිවෙකුට හසු නොවන සේ උපක්රමශීලීව අන්සතු වස්තුව ලබා ගැනීම අවදානම් සහිතවූද දුක් සහිතවූද කාරණයකි
- ලැබුණු වාසියක් ඇත්නම් ඒ හා සසඳන විට එහි විපාක ලෙස සකස් වන දුක, ප්රමාණ කළ නොහැක
- එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස කර්ම පථ, බිය, සැකය සහ හිතේ විසිරීම ආදියද ඇතිවේ
- එය එක අඹ ගෙඩියක් වෙනුවෙන් අඹ වත්තක් බලා ගැනීමක් වැනිය
- තවද දුක නැති කිරීම යනු සැප ලැබීමක් නොවේ. දුක නැති වීමක් පමණි
- සැප නම් අන්තයට නොපැමිණ දුක දුරු වී නිවීමට පත්වීමකි
242. දුක ඉපදීම
- ඇලීම, ගැටීම සහ ලෞකික උපේක්ෂාව ලෙස මෝහයට සාපේක්ෂව උපදින මානසික මට්ටම් පවතී
- මෙය ඇතිවීමට පදනම පිළිබඳ එක්තරා කෙටි සටහනක් පහත පරිදිය
- මනසට සාපේක්ෂව ලෝකය තුළ පවතින්නේ ධාතු ආදී යම් කුඩා අංශුමය ස්වභාවයකි
- නමුත් එය ග්රහණය කර ගැනීමට, දුර්වල වූ ආයතනයන්ට නොහැකිය
- ආයතනයන්ට ගෝචර වන්නේ සත්වයෝ පුද්ගලයෝ සහ දේවල් ආදී ලෙසය
- ඒ හේතුවෙන් එය හොඳය මෙය නරකය ආදී ධර්මතාවයක් හට ගනී
- ඒ හේතුවෙන් තණ්හාව, ආශාව සහ උපාදානය ආදිය උපදී
- ඒ හේතුවෙන් ඉපදීම මරණය ආදී ධර්මයන් සහ දුක උපදී
- මුලින් සිදුවූ වැරදි වැටහීම නිවැරදි කළ විට ඉපදීම මරණය මෙන්ම සංසාරගත දුක්ඛයන්ට පාදක සියලු ධර්මතාද අහෝසි වී යනු ඇත
241. දුර්ගන්ධය
- ශරීරය යනු පාලනය කළ හැකි ධර්මතාවයක් නොවේ
- සිදුවන දේ පිළිගැනීම මිස වෙනත් කළ හැක්කක් නොමැත
- ශරීරය තුලින් දහඩිය මෙන්ම මුඛය ආදියේ පවතින දුර්ගන්ධය යම් යම් අවස්ථාවල උසුලා ගැනීමද අපහසුය
- නොයෙකුත් අසූචීන්ගෙන් පිරුණු මේ කය තුළින් නොයෙක් ආකාරයෙන් දුර්ගන්ධය පිටවීම නවතාලිය නොහැක
- සුවඳ විලවුන් ආදිය භාවිතා කළද දුර්ගන්ධය පිටවීමේ වෙනසක් සිදු නොවේ
- සිදුවන්නේ දුර්ගන්ධයට වඩා වැඩි ප්රතිශතයකින් සුවඳ වහනය වීමයි
- හඳුනාගත නොහැකි වුවත් එම සුවඳ අතරද අඩු ධාරිතාවයකින් දුර්ගන්ධයද පවතී
- සුවඳ විලවුන් වියළී ගිය පසු නැවත දුර්ගන්ධය මතුවනු ඇත
- කයෙහි පවතින පිළිකුල නැවත නැවත මෙනෙහි කළ යුතුය. පිළිකුල සත්වයාගේ යහපත ආරක්ෂාව පිණිස පවතී
240. ආර්ය ශ්රාවකයා
- ආර්ය ශ්රාවකයා හටද තථාගතයන් වහන්සේට දෙවැනි වූ උපායශීලී නුවණක් ඇත
- උන්වහන්සේලා කොපමණ කපටිද කියතොත්, කපටිකමක් සිදු කරන්නේ නැත
- කපටිකමක් කළහොත් විපාක ලෙස තමන්ද යම් දිනයක කපටිකමකට හසුවනු ඇත යන නුවණ පවතී
- නැවත කපටිකමකට හසු නොවීමේ කපටිකම ලෙස කිසිවෙකුට කපටිකමක් සිදු කරන්නේ නැත
- එලෙසම කොපමණ රැවටිලි කාරයෙක්ද කියතොත් රැවටීමක් සිදු කරන්නේ නැත
- කොපමණ ද්වේශ සහිතද කිවහොත්, ද්වේශයක් ඇති කර ගන්නේ නැත
- ද්වේශය තිබුණහොත් නැවත උප්පත්තිය සිදුවනු ඇත. එම නිසා නැවත ඉපදීමක් වෙනුවෙන් කළ හැකි උපරිම ද්වේශය, ද්වේශ නොකිරීමයි
- කොපමණ අනුකම්පාවක් සහිතද කිවහොත් උන්වහන්සේලා තුළ කිසිදු අනුකම්පාවක් නැත. අනෙකුත් ගුණ සම්බන්ධවද ඒ ඒ ආකාරයෙන් යෙදේ
- ඒ ආකාරයෙන් ආර්ය ශ්රාවකයා හට අනන්ත ගුණ ඇතැයි කියනු ලැබේ
239. ද්වේශය සහ සිත
- ද්වේශයක් නැතිව සිතක් පවතින්නේ නැත. ද්වේශය යනු සිතෙහි පැවැත්මයි. එම නිසා ද්වේශය සුළු කොට නොතැකිය යුතුය
- ද්වේශය සෘජුව දුරු කළ නොහැක. ඒ වෙනුවට සිදු කළ යුත්තේ ද්වේශයට හේතුව වන මෝහය දුරු කිරීමයි
- අකැමැත්ත ද්වේශයකි. කැමැත්තද එක්තරා ද්වේශයකි. ඉතිරි කොටස අකැමැත්ත වන බැවිනි
- කුඩා ද්වේශයක් වුවද ඇතිවන විට ඇති විය හැකි හානිය අයහපත පිළිබඳව මෙනෙහි කර ද්වේශය දුරු කළ යුතුය
- ආදීනව ලෙස සිතේ විසිරීම ඇතිවේ. කර්ම පථයන් සකස් වේ. අපකීර්තිය ආදිය ඇතිවේ
- හූනියම් කිරීම වැනි පාපකර්ම මෙන්ම පහරදීම සහ තලා පෙලා මරා දැමීම වැනි ක්රියාවන්ට හේතු සකස් විය හැක. වාචික ලෙස බැණ වැදීම, නිග්රහ කිරීම ආදියද ඇති විය හැක
- ද්වේශය නැවත භාවිතා වීමක් සිදුවන බැවින් පුරුද්දක් බවට පත්වන අතර නැවත ද්වේශයක් හට ගැනීමටද හේතු සැකසේ
- කායිකව ලේ පිච්චීම, අවලස්සන වීම, ඉක්මනින් වැහැරී යාම සහ නොයෙකුත් ලෙඩ රෝග ඇතිවීම පවා සිදුවේ
- සිරගත වීම ආදියේ සිට ආනන්තරිය පාපකර්ම ආදිය සකස් වීම සහ නිර්වාණය මගහැරීම වුවද සිදුවිය හැකි බව මෙනෙහි කළ යුතුය
238. වමනය සංඥාව
- පිඟාන තුළ ලස්සනට පිළිවෙලට ඇති ආහාරය මුඛය හරහා ආමාශයට ඇතුල් වෙයි
- ගිලීමට මොහොතකට පෙර එම ආහාරය පිටතට ගෙන බැලිය හැකිනම් එහි පවතින්නේ වමනයක ස්වභාවයකි
- අපට ප්රණීත ලෙස දැනෙන්නේ පිටත වෙන වෙනම ලස්සනට තිබූ ආහාරය නොවේ
- ප්රණීත රසවත් ලෙස දැනෙන්නේ මුඛ ද්වාරය තුළ ඇඹරුණු කෙළ හා කලවම් වූ වමනයයි
- තවද ශුක්රාණු හා ඩිම්බ යනු මුඛය හරහා ඇතුළු වු වමනයෙන් සකස් වූවකි
- එයින් හටගත් කළලයද එහි වැඩීමද සිදුවන්නේ වමනයෙනි
- අවසානයේ ළමයෙක් බවට පත්වන්නේද හැඩි දැඩි වන්නේද වමනයෙන්මය
- එනම් මෙම ශරීරයේ සියලු කොටස් සකස් වී ඇත්තේ වමනයෙන්ය
- මම යනු අන් ආකාරයෙන් වමනයකි. මෙය තෘෂ්ණාව බිඳීමට භාවිතා කළ හැකි තවත් සංඥාවකි
237. සොහොනක සංඥාව
- මේ මහ පොළොව තුළ සත්වයන් කොපමණ මියගියේදැයි ප්රමාණ කළ නොහැක
- අතීතයේ මෙන්ම මේ මොහොතේද ක්ෂුද්ර ජීවී ආදීන්ගේ සිට අලි ඇතුන් ආදීන්ද අති විශාල තල්මසුන් ආදී ශරීරද මහපොළොව තුළ භූමදාන වීම සිදුවේ
- සොහොනක් ලෙස නොපෙනුනද තමන්ගේ නිවසේ සිට මේ මහ පොළොවේ සෑම ස්ථානයක්ම සොහොනක් බව විදර්ශනා ඇසට හසුවනු ඇත
- ලස්සන යයි වටින්නේ යැයි සලකන මේ ශරීරයද සොහොනකි
- ආහාරයට ගත් හාල් මැස්සන් මාළුවන් ආදී සත්වයන් මේ ශරීරය තුළ සෘජුවම භූමදාන වීම සිදුවේ
- එළවළුවක් වුවද වක්රාකාරයෙන් භූමදාන වීම සිදුවේ
- පැහැදිලි කිරීම: අමුමිරිස්, වට්ටක්කා, බණ්ඩක්කා ආදී එළවළු වුවද ඒවාද සත්වයන්ගේ මාංශ කොටස්මය
- ඒවා පෝෂණය වන්නේ මහපොළොවෙන්ය. මහ පොළොවේ ඇත්තේ සත්වයන්ගේ භූමදාන වූ ශරීර කොටස්ය
- මෙවැනි සංඥා උපදවා ගත් විට ලෝකය කෙරෙහි බැසගෙන පවතින චන්දරාගය ඉතා පහසුවෙන් ඉවත් කළ හැකිය
236. බලවේගය
- විඤ්ඤාණයට බලපෑම් කළ හැකි බොහෝ බලවේග ලෝකය තුළ ක්රියාත්මක වේ
- එදිනෙදා බහුලව පරිහරණය කරන දේවල් මෙන්ම මව, පියා, හිතවතුන් ආදී බාහිර විඤ්ඤාණයන්ද යාන වාහන ඉඩකඩම් ආදියෙන්ද මෙම බලවේගයන් සකස්වීම සිදුවේ
- මෙම බලවේගයන්ගේ ග්රහණයට හසුවීමට විඤ්ඤාණය තුළ සංවේදීතාවය නම් දුර්වලතාවය පැවතිය යුතුය
- බෝනික්කෙක් දැකපු පොඩි ළමයෙකු එයට බොහෝ සංවේදී වන අතර සාපේක්ෂව වැඩිමහල් අයෙකුගේ එයට සංවේදී භාවය අඩුය
- මානසික පරීක්ෂණය: කුඩා තරුණ මහලු ආදී විශාල පිරිසක් මැද නවීන වාහනයක් ඇතැයි සලකන්න
- ඒ මගින් එක් එක් විඤ්ඤාණයන්ට විවිධ ප්රමාණ වලින් ඇලීම ගැටීම උපේක්ෂාව ලෙස එයට සංවේදී වන අතර එමගින් විඤ්ඤාණයන් තුළ එය මිලදී ගැනීම, වින්දනය කිරීම, ගැටීම ආදී ලෙස බලපෑම් එල්ල වේ
- නමුත් යම් විඤ්ඤාණයන් තුළ කිසිදු ප්රතිචාරයක් නැත. සංවේදී භාවය නැත
- සංවේදී නොවීම යනු අන් ආකාරයෙන් අටලෝ දහමින් කම්පා නොවීමයි
- විඤ්ඤාණය තුළ නොයෙක් අරමුණු වලින් බලපෑම් ඇතිවන ආකාරය සියුම්ව විදර්ශනා කළ යුතුය
235. අවස්ථිතිය
- විඥානයක් තුළ හුරුවීම, අනුවර්තනය වීම, ඇබ්බැහිවීම වීම, අවස්ථිතිය ආදී ස්වභාවයන් ඇත
- යමක් නැවත නැවත සිදුකරන විට සිත තුළද, එහි දිගුවක් ලෙස කය තුළද, එයට හැඩගැසීමක් හුරුවීමක් සිදුවේ
- මේ හුරුවීම ප්රකාරව ඒ සඳහා කැමැත්තක් ඇතිවීම නිරායාසයෙන් සිදුවේ. මෙය අපගේ වසඟයේ හෝ අපට අයිති හෝ දෙයක් නොවේ. නැවත නැවත දීර්ඝ කාලයක් සිදුවීම නිසා සිදු වූවකි
- එම කැමැත්තේ ප්රමාණය ඉක්මවා ගිය විට ඇබ්බැහි වීම උපාදානය වීම ආදිය සිදුවේ
- තවද එහි පැවැත්ම බිඳීමට නොහැකි වන සේ අවස්ථිතියක්ද සකස් වේ
- සසර ගත පුරුදු ඔස්සේ දැඩි උපාදාන පවතින අපට තම සිත තුළ මෙන්ම සමාජය සොබාදහම තුළද එය බිඳීමට නොහැකි දැඩි බලපෑමක්, අවස්ථිතියක් පවතී
- අතීතය සහ වර්තමානය දෙස බලන විට බොහෝ මිනිසුන්ට නිවන් දැකීමට ප්රධාන බාධාවක් වූයේ මෙම බලපෑම් බිඳ ගැනීමට නොහැකි වීමය
- කුණාටුවක් tornado තත්ත්වයක් වුවද වැඩිවෙලාවක් පවතින්නේ නැත. නමුත් එම අවදානම් කාලය තුළ නිවැරදි තීරණ ගනිමින් ජීවිතය රැක ගත කරගත යුතුය
- එවිට නිවන වෙනුවෙන් බොහෝ කාලයක් ලැබෙන අතර පහසුවෙන් ධර්මයන් පුරුදු කොට සසර ගත උපාදානයන් බිඳ දැමීම පහසුවෙන් සිදු කළ හැකිය
234. සෙවනැල්ල
- සෙවනැල්ලක් ඇතිවීමට ආලෝකය සහ වස්තුව ආදී බොහෝ හේතු කාරණා පැවතිය යුතුය
- ආලෝකයේ සාපේක්ෂතාවයක් මිස සෙවනැල්ල ලෙස අමුතු යමක් නැත
- වේලා ගැනීමේ අරමුණකින් රෙද්දක් අව්වට දැමූ විට කිසිදු දැනුම් දීමකින් තොරව සෙවනැල්ලක් ඇතිවීම සිදුවේ
- කැමති වුවත් අකමැති වුවත් කිසිදු අඬබෙර ගැසීමකින් තොරව එය සිදුවන්නේය
- එලෙසම මෝහයෙන් තෙත් වූ සිතකට නාම රූප ආදිය වැටෙන විට කිසිදු දැනුම් දීමකින් තොරව කර්මයන් සකස් වන්නේය
- අරමුණ පිනවීමක් වුවත් කර්මයක් සකස් නොවී පිනවීම සිදුවන්නේ නැත
- ආලෝකය වැටෙන ආකාරය අනුව සෙවනැල්ලේ ප්රමාණය අඩු වැඩි වනවා සේ නාම රූප දකින කෝණය අවබෝධය අනුව කර්මයේ ප්රමාණයද තීරණය වේ
- තවද සෙවනැල්ලක් විනාශ කිරීමට හැකි කිසිදු අවියක් නැත
- එලෙසම කර්මයක් විනාශ කිරීමට හැකි කිසිදු ක්රමයක් ද නැත. තමා විසින්ම ගෙවා අවසාන කළ යුතුය
233. භූතයෝ
- සසර ගමන තුළ බොහෝ හමුවීම් සහ වෙන්වීම් සිදුවී තිබේ
- කෙනෙක් වෙන්වන අතර ටික කාලයකට පසු ආගන්තුක ලෙස වෙනත් ස්වරූපයකින් නැවතත් අප අතරටම පැමිණේ
- වෙනත් ආකාරයකින් එක් තැනකින් අතුරුදහන්ව තව තැනකින් මතුවන භූත පිරිසක් වැනිය
- තවද සිතිවිලි යනු පොඩි පොඩි භූතයෝ වැනිය. හිටිහැටියේ හටගෙන හිටි හැටියේ නැතිව යන්නේය
- නමුත් චුතවීම හෝ පැමිණීම අපගේ පාලනයේ නැත
- එනම් යම් ස්වාමිත්වයකට, අණසකට යටත්ව එය සිදුවන්නේය
- අප එම ස්වාමීභාවයට යටත් බව වත් නොදත් වහල් භූතයන් පමණි
- අප භූතයන් බවට පත්වූයේ මුලාවෙන්ම සකස් වූ අභූත චෝදනාවලටය
- කර්මය අපේ ස්වාමියාය. අප කර්මයේ සෙල්ලම් බඩු වැනිය
232. පරිප්පුව
- පරිප්පු යනු මිනිසුන් අතර ජනප්රිය ව්යංජනයකි
- මෙහි රසය ඇත්තේ පරිප්පු ඇටවල හෝ ලුණු, සුදුලූණු, තෙල් අබ, තුනපහ ආදී කුළුබඩු හෝ අමුද්රව්යයන්හි නොවේ
- ගිනි දල්වා අමුද්රව්ය නියම කාලයට මැනවින් එක් කළ විට ප්රණීත රසයක් හට ගනී
- එපමණකින් පරිප්පු තනිව කෑමට ගැනීම අපහසුය
- එහි නියම රසය ඇතිවීමට නම් ඒ සමග බත්, පාන්, ඉදිආප්ප ආදියක් එකතු විය යුතුය
- ධර්ම මාර්ගයද එලෙසමය. පාරමිතා පිරීම, ධර්මය වටහා ගැනීම, භාවනාව, වත් පිළිවෙත් කිරීම අපහසුය
- තනි තනිව ගත් විට කිසිවක ප්රණීත ආදී ලක්ෂණ නැත
- මේවා නියම පදමට නියම කාලයෙහි විඤ්ඤාණයක් හා මිශ්ර විය යුතුය
- එවිට තනි තනිව නොතිබුණ ප්රණීත භාවයක්, සෑහීමට පත්වීමක්, පිරිනිවීමක් හටගනු ඇත
231. ආබාධිතයාගේ වත්කම
- දෙපයින් නැගිටීමට නොහැකි ආබාධිතයකු සිහින දකින්නේ කෙදිනෙක හෝ ඇවිදීම පිණිසය
- යම් ක්රමයකින් එම වත්කම ලබා ගැනීමට තම සේසතම වුවද වියදම් කිරීමට නොපැකිලෙන්නේය
- ඇස් නොපෙනෙන, කන් නොඇසෙන, නොයෙකුත් ආබාධයන් සහිත පිරිසගේ විශාලම සිහිනය ද එම වත්කම් ලබා ගැනීමයි
- නමුත් එම වත්කම් හිමි වුවද අපට ඒවායේ වටිනාකමක් නොදැනෙන්නේ එම වත්කම් උප්පත්තියෙන්ම හිමි නිසාය
- නමුත් එම වත්කම් ජීවත්ව සිටියදීම යම් ව්යාධියකින් නැති වන්නේ නම් එහි වේදනාව දරාගත නොහැකි වනු ඇත
- එලෙසම දුර්ලභ මනුස්ස භාවය නැමැති වටිනා වත්කම උත්පත්තියෙන්ම හිමි නිසාදෝ එහි වටිනාකමක් අප හට නොදැනෙන්නේය
- එහි වටිනාකම ද වැටහෙන්නේ නැති වූ විටය
- අතේ සතයක් නැතත්, යානවාහන ඉඩකඩම් නැතත්, අනිත් බොහෝ සත්වයන්ට නැති ධර්මයක් ඇසීමේ තේරුම් ගැනීමේ අවබෝධ කිරීමේ වත්කම අප සතුව ඇත
- හිත හිතා සතුටු විය යුතුය. එසේම එම අග්ර වූ වත්කමේ නියම ප්රයෝජනය ලබාගත යුතුය
230. විරුද්ධ යුගලය
- විඤ්ඤාණයට සැපයන් ලෙස හැඳින ගැනීමක් ඇත. එයට සාපේක්ෂව දුක්ඛයන් හැඳින ගැනීමක් ඇත
- එනම් මෙහි සැප දුක බෙදන රේඛාවක්, සහ එයට නිශ්චිත අර්ථ දැක්වීමක් පැවතිය යුතුය. නමුත් එම රේඛාවට නිශ්චිත අර්ථ දැක්වීමක් නැත
- උදාහරණයක් ලෙස එය නිශ්චිත නම් කිසි විටෙක සැප ලෙස පවසන යමක් පසුව දුක විය නොහැක
- මෙය ද්වයතාවය ආදී යුගල ලෙස සකස් වූ විඤ්ඤාණයේ පැවැත්ම ඇති කරන ධර්මතාවයයි
- අපට යමක් පිළිබඳ සැප සංඥාවක් පවතී නම්, එහි බොහෝ අනාවරණයන් ඇත
- එම කුලකයෙන් සැප කොටස ඉවත් කළ විට ඉතුරු කොටස දුක විය යුතුය
- එම සැප සංඥාව ඇති විට නිරායාසයෙන් එය ලබා ගැනීමට තණ්හාව ආදී ධර්මයන්, ඒ හා බැඳුණු කර්මයන් ක්රියාත්මක වනු ඇත
- නොලැබුණු විට ඉච්ඡාභංගත්වය ආදියද, ලැබුණු විට පැවැත්ම, ආරක්ෂාව, වැඩිදියුණුව යන ආකාරයන්ගෙන් දුක පැමිණීමද නිරායාසයෙන් සිදුවනු ඇත
- මෙසේ විරුද්ධ යුගලයන් ඇතිවීම එය බෙදන රේඛාව මෙම ධර්මතාවයන්ගේ දුකට ඇති සම්බන්ධය ආදිය පිළිබඳව තව තවත් සියුම්ව විදර්ශනා කළ යුතුය
229. තථාගත ධර්මය
- තථාගත ධර්මයක් බිහිවන්නේ අග්රම සැපය වූ පිරිනිවීම පිණිසය. අග්ර ඵලය නොවුනත් ලෞකික ලෝකෝත්තර ආදී සත්වයාගේ සැපය පිණිස මාර්ගයද ධර්මයයි
- සක්කාය දෘෂ්ටිය ආදී වූ මම පිළිබඳ සැඟවුණු වෘත්තාන්තය, දැනගැනීම, දැකගැනීම, අවබෝධ කිරීම හා ඒ බවටම පත්වීම ආදිය බොහෝ හේතූන් අනුව ක්රමානුකූලව සිදුවන්නකි
- එම නිසා මාර්ගය ලෙස තථාගතයන් වහන්සේ දේශනා කර ඇත්තේ අනුපූර්ව ප්රතිපදාවකි
- වගාවකට පෙර පොළොව සකස් කරනවා මෙන් ධර්මය අවබෝධයට සුදුසු ලෙස සිත සකස් විය යුතුය. ගුණයන් වර්ධනය විය යුතුය
- මේ සඳහා දාන, සීල, භාවනා ආදිය, නිහතමානීකම, අටලෝ දහමින් කම්පා නොවීම ආදී ගුණයන් පුරුදු කළ යුතුය
- විශාල ගසක් එක්වර බිම හෙළීම අපහසුය. මුලින් ගස වටේ සුද්ද කොට ඉඩක් සාදාගත යුතුය
- පසුව කුඩා අතු, විශාල අතු ලෙස ගසේ අතු කැපීම සිදුකරයි. පසුව කඳේ කොටසින් කොටස කපා ඉවත් කිරීම හෝ නිවැරදි උපක්රමයක් ඇත්නම් ගස මුලින් කැපීම සිදුකරයි
- නැවත පැලවීම වැළැක්වීමට මුදුන් මුල ආදිය ද පැතිර ඇති මූල පද්ධතිය ද හාරා සහමුලින් ඉවත් කළ යුතුය. සියල්ලෙන්ම සිදුවන්නේ ගස ඉවත් කිරීමක්මය
- එලෙසම සක්කාය දිට්ඨිය ක්රමානුකූලව බිඳ හෙළිය යුතුය. මම මගේ ලෙස දෘෂ්ටිය පැවතුනත් එහි සැර බාල කිරීමට දරන උත්සාහයන් ආදිය ද සක්කාය දිට්ඨිය ඉවත්කිරීමේ කොටසක්මය
228. භාර ගැනීම
- භාර ගැනීම යනු කර්මයන් බලගන්වන ප්රබල කාරණයකි
- මම සිදු කළේ යැයි, මට සිදු වුණේ යැයි, මම යැයි, මගේ යැයි ආදී ලෙස භාර ගැනීම ඒ ඒ ඔස්සේ කර්ම සකස්වීම සිදුවේ
- අපට සත්වයෙක් පුද්ගලයෙක් ලෙස සංසාරගත සංඥාවක් ඇතත් ඇත්තෙන්ම එය දෘෂ්ටියක්, වැරදි වටහා ගැනීමක්ම පමණි
- නමුත් එය දෘෂ්ටියක් වුවද එම දෘෂ්ටිය අනුව සිදුවන ක්රියාකාරකම්වලට කර්මයන් සකස් වේ
- එදිනෙදා ජීවිතයේ නින්දා, අපහාස, බැනුම් ආදිය ඇතිවීම ස්වභාවයකි
- එවිට එම බැනීම තමන්ට නොව, තමන්ගේ වැරැද්දට සිදුවූ බැනීමක් ලෙස භාර ගැනීමෙන් යම් වෙනසක් කළ හැකිය
- එම බැනීම වැරැද්දට අයිති බවද, වැරැද්ද රෙදි ඔතාගෙන පිටව යායුතු බවද ආදී ලෙස සිහිපත් කළ විට වැරැද්දේ බල බිඳෙනු ඇත
- කාරණය සරල වුවද කර්මයන් බලගැන්වීම දුර්වල වේ. දිට්ඨධම්මවේදනීය ලෙස එම මොහොතේම මනසටද යම් සහනයක් සැලසේ
- තව තවත් මේ ඔස්සේ විදර්ශනා කරන විට බොහෝ සියුම් කරුණු වැටහෙනු ඇත
227. නිවන් මඟ කල් යැවීම
- නිවන සඳහා වීර්යය කළයුතු බව පිළිගැනුණද ස්වභාවය එය කල් යෑමයි
- බැඳීම්, දෙමාපියන්, අඹු දරුවන්, ලෞකික අරමුණු, අනාගතය පිළිබඳ බිය, සැකය, ආශාවන් යනාදියක් හේතු විය හැකිය
- නමුත් නිවනට ඇතිවන අවදානම සලකන විට මේවා ඉතා දුර්වල හේතූන් වන අතර සසර පැවැත්ම පිණිසම සැකසුණු ධර්මතාවය
- වැඩ රාජකාරී, වගකීම් ආදිය අවසන් කොට නිවන් දැකීමට අපේක්ෂා කළද බොහෝ විට සිදුවන්නේ තව තවත් නිවන කල් යාම පිණිස හේතු සකස් වීමයි
- වැඩ රාජකාරී, වගකීම් තිබියදීම නිවන් මඟ වැඩීම සඳහා උපක්රම යෙදිය යුතුය. අතීතයේ රජවරු පවා මාර්ගඵලවලට පත්වූ බව සඳහන්ය
- අනාගතය සුරක්ෂිත කිරීම, සැප විඳීම ලෙස සිතමින් ලෞකික අරමුණු ආදිය පසුපස හඹා ගියද සිදුවන්නේ කාලය නාස්තියක් පමණි. උපමාවක් ලෙස හිල්වුණු පනිට්ටුවක් පුරවනවා වැන්නකි
- අනිත්ය, දුක්ඛ, අනාත්ම වූ ලෝකය තුළ පවතින ලෞකික වූ සැපක් නැත. පවතින්නේ සම්ප්රයුක්ත දුකකි
- ලෞකික යම් සැපයක් ඇත්නම් ඒවා තණ අග පිනි බිඳු ලෙස නොබෝ කලකින් අතුරුදහන් වනු ඇත. නැවතත් සුපුරුදු දුකම හිමිවනු ඇත
- භාග්යවතුන් වහන්සේ දේශනා කරන ලද්දේ හිස ගිනිගත්තෙකු එම ගින්න නිවන්නා සේ නිවන් මඟ වඩන ලෙසයි. එසේ දේශනා කරන ලද්දේ උන්වහන්සේට තේරුණු නමුත් අපට නොතේරෙන තරම් සසර බියක් මෙහි ඇති නිසා විය යුතුය
226. මහ පොළොව- 3
- මහ පොළොව යනු එක්තරා ආකාරයකින් පරිගණකයක් වැනිය
- පොළොවට ඇතුල් කළ විට ශාක බීජයක ඇති තොරතුරු කියවීම උදාහරණයකි
- තවද මනුස්ස ආදී සත්වයන්ගේ විඤ්ඤාණ බීජයන් තුළ පවතින තොරතුරු ද කියවීම සිදුකරයි
- සමාධි අභිඥා ආදී ධර්මතාවයන් ඉක්මවා ගිය අසමසම කියවීමක් මහ පොළොව සතුය
- කර්මය ආදී ලෙස එක් එක් විඤ්ඤාණයන් සමඟ වෙන වෙනම ගනුදෙනු කරන මහපොළොවට කිසි දිනක වරදින්නේ නැත. අමතක වන්නේද නැත
- තවත් ආකාරයකින් මහ පොළොව යනු විශ්වය තුළ සැරිසරන අද්භූත යානාවක් වැනිය
- හේතුව ඵලය ආදී ලෙස පුනරාවර්තනය වෙමින් නැවත නැවත සකස් වන මේ මහ පොළොවේ ධර්මතාවයන් අප හට වැටහෙන්නේ නැත
- ලබු ගෙඩිය තුළ පෙරහැර ලෙස සසර ගත කල අපට නැවත නැවතත් රඟ දැක්වීමට ඇත්තේ පරණ පිටපතේම කොටස්ය
225. මහ පොළොව- 2
- අප යනු මහ පොළොවෙහිම කොටසකි. ගහකොළ, සතා සීපාව, සුළඟ ආදී සියල්ලද මහ පොළොවෙහිම කොටස්ය
- කිසිම හරයක් නොමැති සසර තුළ ඉපදෙමින් මැරෙමින් බොහෝ කාලයක් අප මහ පොළොව සමග පොර බදා ඇත
- මහපොළව මේ පිළිබඳ අපට වඩා හොඳින් දන්නේය. නමුත් යම් අන්ධකාරයකින් අපට ඒ කරුණු වැසී ඇත
- අපගේ කල්ප ගණනක මතකයන් මේ පොළොව තුළ රැඳී ඇත
- තථාගතයන් වහන්සේ බුදු වන රාත්රියේ පොළොවට අත තබා පාරමිතා ශක්තිය අවදි කළ අවස්ථාවක් අප අසා ඇත
- විවාහය, දරුවන්, යාන වාහන, ඉඩකඩම්, ජීවිතය, ලෙඩ රෝග ආදී සංඥාවලින් අප පොර බදා ඇත්තේ ඇත්තෙන්ම මහපොළොව සමඟමය
- දැන් බොහෝ වෙහෙසය. පොළොව තරමටම අපද ආයුෂය ගෙවා ඇත. නමුත් අපට කාරණා වැටහීමට බොහෝ කල් ගත වී ඇත
- අපගේ මව පියා ලෙස මහ පොළොවට ආමන්ත්රණය කළද එහි ඇති වරදක් නැත
- මහ පොළොවට සමුදීමට කාලය එළැඹ ඇත